افرادی که تعدادی دام و طیور دارند از اهمیت خوراک دام با خبر هستند. البته ممکن است از فرایند تولید و عوامل موثر بر کیفیت خوراک دام اطلاعی نداشته باشند. همچین ممکن است با فعالیت های یک کارخانه خوراک دام نیز نا اشنا باشند. اشنایی با این فرایند می تواند به صاحبان دام و طیور کمک کند که انتخاب های بهتری داشته باشند. در این مقاله بصورت کامل در مورد خوراک دام و یک کارخانه خوراک دام صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
خوراک دام
داشتن یک خوراک دام باکیفیت برای داشتن دام و طیور سالم بسیار ضروری به نظر می رسد چرا که اگر به دام و طیور میزان خاصی از مواد مغذی در بازه زمانی خاصی نرسد، دام و طیور دارای مشکلات متعدد تغذیه ای می شوند که می تواند ضرر های مالی و معنوی زیادی برای صاحب دام داشته باشد.
دام و طیور برای تولید محصولات خود باید از نظر تغذیه ای کاملا سالم و سلامت باشند. در بعضی مواقع گزارش شده است که خوراک دام بی کیفیت که توسط یک کارخانه خوراک دام غیر استاندارد تولید شده است، موجب مرگ دام شده است!
همانطور که احتمالا خودتان هم متوجه شده اید، تمامی مواد مغذی مورد نیاز دام توسط خوراک آن تامین می شود و همین موضوع باعث می شود که صاحبان دام احتیاط های بیشتری در زمینه انتخاب کارخانه دام به خرج دهند. یک صاحب دام باید بتواند یک خوراک دام با کیفیت و مطلوب را از یک خوراک دام بی کیفیتف تشخیص دهد. برای این کار روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه ی مقاله به آن خواهیم پرداخت.
یکی از راه های اثبات شده برای افزایش میزان راندمان و بازدهی یک مجموعه دام و طیور این است که از خوراک دام کامل استفاده کنید. خوراک دام کامل شامل مواد مغذی مورد نیاز حیوان است. طبق تحقیقات انجام شده اگر صاحب دام بتواند، تغذیه ی درستی برای حیوانات خود فراهم کند شاهد افزایش راندمان و بازدهی مزرعه خود خواهد بود!
استانداردهای خارجی را فراهم کنید
یکی از مشکلات رایج در ایران این است که صاحبان دام و طیور، بر اساس استانداردهای کشور های خارجی می خواهند ارزش خوراک دام تولید شده یک کارخانه خوراک دام را بسنجند! مسئله ای که در این جا مطرح می شود، تفاوت ارزش غذایی مورد نیاز دام و طیور ایرانی با دیگر دام و طیور هاست.
در هر شرایط آب و هوایی، ممکن است که تغذیه حیوان متفاوت باشد. از همین رو به شما توصیه می کنیم که استاندارد های جهانی خوراک دام از جمله NRC و ARC را فراموش کنید.
بخش های اصلی خوراک دام را بشناسید
یکی از مواردی که صاحب دام و طیور باید حتما از آن اطلاع داشته باشد، اجزا و بخش های اصلی خوراک دام است. این موضوع باعث می شود که بتواند انتخاب موثرتری در زمینه کارخانه خوراک دام باشد چرا که می داند چه نوع خوراک دامی را باید تهیه کند.
از اجزا و بخش های اصلی خوراک دام می توان به شش گروه اصلی زیر اشاره کرد:
- آب
- خاکستر خام
- پروتئین خام
- چربی خام
- الیاف خام
- NEF
این تقسیم بندی مورد نیاز دام سال های طولانی است که مرجع تمامی کاخانه های تولید خوراک دام است. جالب است بدانید که این موارد در سال 1965 توسط کمیته جهانی تغذیه دام مشخص شدند. در ادامه می خواهیم دلایل و علت های تاثیرگذار بر ترکیبات مواد مغذی خوراک دام را مشخص کنیم. لطفا این بخش را با دقت مطالعه کنید.
عوامل و دلایل تاثیرگذار بر مواد مغذی خوراک دام
عواملی که در ادامه مطرح می شوند، باید توسط یک کارخانه خوراک دام با کیفیت کاملا مورد بررسی قرار بگیرند چرا که در کیفیت تولید آن ها و در نتیجه بازدهی دام تاثیر مستقیم خواهد داشت. همچنین شناخت این عوامل اطلاعات خوبی به یک صاحب دام در این زمینه می دهد.
تفاوت های مربوط به گونه، رقم و سویه گیاه
از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر ترکیبات مواد مغذی در بخش های گیاهی خوراک دام، تفاوت های مربوط به گونه، رقم و سویه گیاه است. تفاوت های بسیار زیاد در منابع خوراک دام می تواند، ارزش های غذایی متفاوت و مختلفی را رقم بزند. گیاهان مختلف می توانند در منابع مختلفی از جمله کلسیم، پتاسیم، منزیم، ازت و فسفر با هم تفاوت های زیادی داشته باشند.
این موضوع باعث می شود که انتخاب صحیح برای گیاه کمی سخت تر باشد. البته کارشناسان خبره ای در این زمینه وجود دارند که می توانند کمک کنند.
قسمت های مختلف گیاه از جمله برگ، ساقه، میوه، دانه و …
انتخاب آن که کدوم بخش از گیاه را می خواهید برای دام و طیور استفاده کنید، می توانید در ارزش غذایی تاثیرگذار باشد. میزان مواد معدنی در اندام های گیاه می تواند، کاملا متفاوت باشد و این موضوع بسیار حائز اهمیت است.
به عنوان مثال اگر بخواهیم از نظر وزنی بین ساقه و برگ مقایسه کنیم، وزن ساقه بیشتر باشد اما مقدار پروتئینی که در برگ وجود دارد، به مراتب بیش تر از ساقه است. تمامی این موارد باید توسط کارشناسان کارخانه خوراک دام بررسی شود تا مواد مغذی مورد نیاز دام و طیور بصورت کامل تولید شود.
مرحله برداشت گیاه
این که گیاه در کدام مرحله رشد از نظر رشد و بلوغ است، بسیار تاثیرگذار می تواند باشد. گیاهانی که به مرحله بلوغ رسیده باشند، دارای ساقه های ضخیمی نسبت به گیاهانی هستند که در مرحله رشد قرار دارند. همچنین گیاهان بالغ حاوی مقدار زیادی لیگنین می باشند.
حاصل خیزی و خصوصیات خاک
گیاهی که می خواهد به عنوان ماده اولیه خوراک دام به کارخانه خوراک دام فرستاده شود، در چه خاکی با چه میزان حاصل خیزی رشد کرده است؟ خاک و کوددهی می توانند در میزان رشد و رشد مواد مورد نیاز در گیاه تاثیرگذار باشند. در بعضی مواقع حتی استفاده از نوع خاصی از کود می تواند، میزان پروتئین را افزایش دهد. البته بهتر است، مزرعه تولید کننده مواد اولیه خوراک دام این کار را زیر نظر متخصصین این حوزه انجام دهد.
شرایط و اقلیم آب و هوایی
از جمله مواردی که در این زمینه تاثیرگذار هستند، اقلیم و شرایط آب و هوایی است که گیاه در آن رشد کرده است. خشکی در گیاه می تواند تاثیرهای مختلفی از جمله کاهش پروتئین، فسفر و کاروتن داشته باشد. کاهش این مواد باعث کاهش رشد گیاه و در نتیجه تولید یک ماده اولیه بی کیفیت برای خوراک دام می شود. معمولا کاخانه خوراک دام استاندارد از این مواد اولیه برای تولید استفاده نمی کنند.
شرایط نگهداری
یعنی گیاه در چه مکانی و با چه شرایطی نگهداری می شود؟ نکته ای در این جا وجود دارد که باید به آن توجه کرد و آن این است که هر ماده غذایی اگر در شرایط نامناسبی نگهدای شودف دچار فساد می شود. شرایط مناسب برای هر ماده غذایی می تواند بستگی به نوع آن از نظر نور، رطوبت و … متفاوت باشد.
در بعضی مواقع ممکن است که تغییرات خاصی در مواد غذایی ایجاد شود تا سهولت بیشتری برای این کار وجود داشته باشد. اگر بخواهیم بصورت تخصصی به این موضوع بپردازیم، معمولا خوراک دامی که توسط یک کاخانه خوراک دام استاندارد، تولید می شود در نوع مش و پلت است.
نوع دام مصرف کننده
جثه آن چه اندازه ای دارد؟ سن آن چه قدر است؟ و ده ها سوال دیگر که در این جا بسیار مهم و حیاتی هستند تا شما بتوانید، انتخاب مناسبی داشته باشید. همانطور که احتمالا خودتان هم می دانید، نیاز دام به خوراک در مراحل مختلف رشد می تواند، متفاوت باشد.
